De Koninklijke Landmacht (KL) is de landmacht van het Koninkrijk der Nederlanden en onderdeel van de Nederlandse krijgsmacht.
De taken van de landmacht zijn vastgelegd in de Nederlandse Grondwet: het beschermen van het Koninkrijk en (bondgenootschappelijk) grondgebied, het beschermen en bevorderen van de internationale rechtsorde en het ondersteunen van (lokale) overheden bij rechtshandhaving, rampenbestrijding en humanitaire hulp, nationaal en internationaal. Militairen van de landmacht zweren trouw aan de Koning, maar de landmacht heeft geen grondwettelijke opperbevelhebber; de regering heeft het gezag over eventuele inzetten. In de dagelijkse praktijk wordt de Koninklijke Landmacht geleid en bestuurd door de commandant Landstrijdkrachten (C-LAS).
Organisatie
De kern van de Koninklijke Landmacht wordt gevormd door drie gevechtsbrigades: 11 Luchtmobiele Brigade, 13 Lichte Brigade en 43 Gemechaniseerde Brigade. Speciale operaties van de landmacht worden uitgevoerd door militairen van het Korps Commandotroepen. Het Operationeel Ondersteuningscommando Land verzorgt krijgsmachtdeel brede specialistische ondersteuning op alle denkbare gebieden. Opleidingen, bij- en omscholing en cursussen worden verzorgd door het Opleidings- en Trainingscommando. Alle operationele eenheden staan onder het bevel van de Staf Commando Landstrijdkrachten, geleid door de Commandant Landstrijdkrachten.
Sinds november 2005 is de Koninklijke Landmacht geen zelfstandige organisatie met een eigen bevelhebber meer. De operationele eenheden van de landmacht zijn toen opgegaan in het Commando Landstrijdkrachten (CLAS). CLAS is verantwoordelijk voor opleiding, gereedstelling, instandhouding en nazorg met ondersteuning van de defensieonderdelen, het Commando Materieel en IT (Commit) en het Defensie Ondersteuningscommando (DOSCO). Het Commando Landstrijdkrachten is als operationeel commando van de Nederlandse krijgsmacht direct geplaatst onder de Commandant der Strijdkrachten.
Overzicht
Staf Commando Landstrijdkrachten
De Staf CLAS bestaat uit de volgende directies:
- Training & Operatiƫn
- Personeel & Organisatie
- Materieel & Diensten
11 Luchtmobiele Brigade
11 Luchtmobiele Brigade bestaat uit de volgende eenheden:
- 11 Stafcompagnie - Schaarsbergen
Gevechtseenheden:
11 Infanteriebataljon "Garderegiment Grenadiers en Jagers" - Schaarsbergen
- A-compagnie "Koningscompagnie"
- B-compagnie "Stier"
- C-compagnie "Tijger"
- D-compagnie "Wolf"
12 Infanteriebataljon "Regiment van Heutsz" - Schaarsbergen
- A-compagnie "Java"
- B-compagnie "Wonju"
- C-compagnie "Nudae" (SOF Support)
- D-compagnie "Atjeh" (SOF Support)
13 Infanteriebataljon "Regiment Stoottroepen Prins Bernhard" - Assen
- A-compagnie "Madju"
- B-compagnie "Pegasus"
- C-compagnie "Margriet"
- D-compagnie "Djokja"
Gevechtsondersteunende eenheden:
- 11 Geniecompagnie - Schaarsbergen
- 11 Brigade Verkenningseskadron "Regiment Huzaren van Boreel" - Schaarsbergen
Logistieke eenheden:
- 11 Bevoorradingscompagnie - Schaarsbergen
- 11 Herstelcompagnie - Schaarsbergen en Assen
- 11 Geneeskundige compagnie - Assen
Reservisteneenheid:
20 Natresbataljon - Den Haag, Bergen, Amsterdam, Stroe en Schaarsbergen
- A-compagnie
- B-compagnie
- C-compagnie
- D-compagnie
- E-compagnie
- F-compagnie
13 Lichte Brigade
13 Lichte Brigade bestaat uit de volgende eenheden:
- 13 Stafcompagnie - Oirschot
Gevechtseenheden:
17 Pantserinfanteriebataljon "Garderegiment Fuseliers Prinses Irene" - Oirschot
- A-compagnie "Tijgers"
- B-compagnie "Eagles"
- C-compagnie "Beren"
- D-compagnie "Springbokken"
42 Pantserinfanteriebataljon "Regiment Limburgse Jagers" - Oirschot
- A-compagnie "Ganzen"
- B-compagnie "Bulldog"
- C-compagnie "Eagle"
- D-compagnie "Zwarte Panter"
Gevechtsondersteunende eenheden:
41 Pantsergeniebataljon - Oirschot
- Staf- en stafcompagnie
- 411 Pantsergeniecompagnie
- 412 Pantsergeniecompagnie
- 414 CBRN-verdedigingscompagnie
42 Brigade Verkenningseskadron "Regiment Huzaren van Boreel" - Oirschot
Logistieke eenheden:
- 13 Geneeskundige Compagnie - Oirschot
- 13 Herstelcompagnie - Oirschot Stroe
Reservisteneenheid:
30 Natresbataljon - Vlissingen, Breda, Oirschot, Brunssum en Vredepeel
- A-compagnie
- B-compagnie
- C-compagnie
- D-compagnie
- E-compagnie
43 Gemechaniseerde Brigade
43 Gemechaniseerde Brigade bestaat uit de volgende eenheden:
- 43 Stafcompagnie - Havelte
Gevechtseenheden:
44 Pantserinfanteriebataljon "Regiment Infanterie Johan Willem Friso" - Havelte
- A-compagnie "Phoenix"
- B-compagnie "Coyote"
- C-compagnie "Cobra"
- D-compagnie "Bizon"
45 Pantserinfanteriebataljon "Regiment Infanterie Oranje Gelderland" - Havelte
- A-compagnie "Boeaja"
- B-compagnie "Leeuw"
- C-compagnie "Hanen"
- D-compagnie "Fennek"
414 Tankbataljon "Regiment Huzaren Prinses Catharina-Amalia" (Nederlandse aandeel) - Bergen (DE)
- 1e Staf- en verzorgingseskadron (DE & NL)
- 2e Tankeskadron (DE)
- 3e Tankeskadron (DE)
- 4e Tankeskadron (NL)
- 5e Tankeskadron (DE, reserve)
Gevechtsondersteunende eenheden:
11 Pantsergeniebataljon - Wezep
- Stafcompagnie
- 111 Pantsergeniecompagnie
- 112 Pantsergeniecompagnie
- 101 CBRN-verdedigingscompagnie
43 Brigade Verkenningseskadron "Regiment Huzaren van Boreel" - Havelte
Logistieke eenheden:
- 43 Geneeskundige Compagnie - Havelte
- 43 Herstelcompagnie - Havelte Wezep
Reservisteneenheid:
10 Natresbataljon - Assen, Wezep, Schaarsbergen, Amersfoort en Enschede
- A-compagnie
- B-compagnie
- C-compagnie
- D-compagnie
- E-compagnie
- F-compagnie
Korps Commandotroepen
Het Korps Commandotroepen bestaat uit de volgende eenheden:
- SOF Supportcompagnie (SOF SPTcie)
- Opleidings/trainingscompagnie speciale operaties (OTCSO)
- 103 Commandotroepencompagnie
- 104 Commandotroepencompagnie
- 105 Commandotroepencompagnie
- 108 Commandotroepencompagnie
Eerste Duits-Nederlandse Legerkorps
Het Eerste Duits-Nederlandse Legerkorps bestaat uit:
- Hoofdkwartier
- GE/NL Staff Support Battalion
- GE/NL Comms & Information Systems Battalion
Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando
Het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando bestaat uit de volgende eenheden:
- 800 Squadron (Koninklijke Luchtmacht): verzorgt communicatieapparatuur en logistieke ondersteuning.
- 802 Squadron (Koninklijke Luchtmacht): levert het gehele Patriot-wapensysteem met de commandoposten.
- 13 Luchtverdedigingsbatterij (Koninklijke Landmacht): beschikt over NASAMS, Fennek Stinger Weapon Platform en TRML-systemen.
- Flugabwehrraketengruppe 61 (Luftwaffe): Duitse luchtdoelartilleriebatterij onder bevel van DGLC die beschikt over 35mm kanonsystemen (MANTIS) en Stinger raketten (Wiesel 2 Ozelot).
- Opleidings- en Trainingsbatterij (Koninklijke Landmacht): verzorgt opleidingen en ondersteunt training voor (inter)nationale grondgebonden lucht- en raketverdedigingseenheden.
Operationeel Ondersteuningscommando Land
Het Operationeel Ondersteuningscommando Land bestaat uit de volgende eenheden:
- Command & Control Ondersteuningscommando (C2OstCo) - Generaal-majoor Kootkazerne (Stroe)
- A-compagnie
- B-compagnie
- C-compagnie
- D-compagnie (CEMA)
- 101 Geniebataljon - Prinses Margrietkazerne (Wezep)
- Stafcompagnie
- 102 Constructiecompagnie
- 103 Constructiecompagnie
- 105 Geniecompagnie Waterbouw
Bevoorrading- en Transportcommando (B&TCo) - Generaal-majoor Kootkazerne (Stroe)
Stafcompagnie
- 110 Transportcompagnie "Malamute"
- 120 Deploymentcompagnie "Hermes"
- 130 Clustercompagnie "Asterix"
- 140 Zwaar Transportcompagnie "Mammoet"
- 210 Regionale Vervoerscompagnie "Bull"
- 220 Transportcompagnie "Grizzly"
- 230 Clustercompagnie "Obelix"
- 240 Dienstencompagnie "Bever"
400 Geneeskundig Bataljon - Generaal Spoorkazerne (Ermelo)
- Stafcompagnie "Eiland van Dordt"
- 420 Hospitaalcompagnie "Ypenburg"
- 421 Hospitaalcompagnie "Java"
- 422 Hospitaalcompagnie "Grebbeberg"
- 423 Hospitaalcompagnie "Uruzgan"
1 Civiel en Militair Interactiecommando (1CMICo) - Koning Willem III-kazerne (Apeldoorn)
Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EODD) - Sergeant-majoor Scheickkazerne
(Soesterberg)
Joint ISTAR Commando (JISTARC) - Luitenant-kolonel Tonnetkazerne ('t Harde)
- Stafeskadron
- 102 Elektronische Oorlogsvoering compagnie
- 104 JISTARC Verkenningseskadron
- 105 Field Humint-eskadron
- 106 Inlichtingeneskadron
- 107 Aerial Systems Batterij
- 108 Technical Exploitation Intelligence-compagnie
- 109 Open Sources Intelligence-compagnie
VuursteunCommando (VustCo) - Luitenant-kolonel Tonnetkazerne ('t Harde) en legerplaats Oldebroek
- 41 Afdeling Artillerie
- Stafbatterij Korps Rijdende Artillerie
- A-batterij "Wolven" Korps Veldartillerie
- B-batterij "Longhorns" Korps Veldartillerie
- C-Batterij "Viking" Korps Rijdende Artillerie
- D-batterij "Centaur" Korps Veldartillerie
- Vuursteunschool
- Artillerie Schietkamp
Ondersteuningsgroep CLAS
- Koninklijke Militaire Kapel "Johan Willem Friso"
- Fanfare "Bereden Wapens"
- Fanfare Korps Nationale Reserve
- Regimentsfanfare "Garde Grenadiers en Jagers"
- Bureau Individuele Uitzendingen - Security Sector Reform
- Dienst Geografie Defensie
- Militair Penitentiair Centrum
- Cavalerie Ere Escorte
- Interne Dienstverlening
- Militaire Rechtbank
Materieellogistiek Commando Land
Het MatLogCo bestaat uit de volgende eenheden:
- 300 MatLog Compagnie - Bernhardkazerne (Amersfoort)
- 301 MatLog Peloton - Luitenant-kolonel Tonnetkazerne ('t Harde) - Tevens werkplaatsen in Johan Willem Frisokazerne (Assen); Generaal Spoorkazerne (Ermelo); Johannes Postkazerne (Havelte) en Prinses Margrietkazerne (Wezep).
- 302 MatLog Peloton - Bernhardkazerne (Amersfoort) - Tevens werkplaatsen in Complex Bassingracht (Den Helder); Generaal Winkelman Kazerne (Harskamp); legerplaats Stroe en de complexen Maaldrift en Schaarsbergen.
- 303 MatLog Peloton - Generaal Majoor de Ruyter van Steveninckkazerne (Oirschot) - Werkplaatsen in Luitenant-generaal Bestkazerne (De Peel); Lunettenkazerne (Vught) en de complexen Rucphen en Veldhoven.
- 304 Munitiepeloton - Bernhardkazerne (Amersfoort) - Munitiegroep Noord ('t Harde) en Zuid (Harskamp) met ploegen in Darp; Zoutkamp en Oldebroek (Noord); Harskamp; Oirschot en Rucphen (Zuid).
- Afdeling Techniek
- Afdeling Logistiek
- Afdeling Systemen & Analyse
Opleidings- en Trainingscommando
Het Opleidings- en Trainingscommando bestaat uit de volgende eenheden:
- Land Training Centre en Land Warfare Centre - Bernhardkazerne (Amersfoort)
- Koninklijke Militaire School - Generaal Spoorkazerne en Jan van Schaffelaerkazerne (Ermelo)
- Opleidings- en Trainingscentrum Manoeuvre - Bernhardkazerne (Amersfoort)
- Opleidings- en Trainingscentrum Rijden - Generaal Majoor de Ruyter van Steveninckkazerne (Oirschot)
- Opleidings- en Trainingscentrum Genie - Van Brederodekazerne (Vught)
- Opleidings- en Trainingscentrum Logistiek - Du Moulinkazerne (Soesterberg)
- Lichamelijke Oefening & Sportorganisatie - Diverse locaties in het land
Korps Nationale Reserve
Het Korps Nationale Reserve bestaat uit de volgende eenheden:
- 10 Natres bataljon onder 43 Gemechaniseerde Brigade te Havelte, inzetbaar in Noord en Oost Nederland
- 20 Natres bataljon onder 11 Luchtmobiele Brigade te Schaarsbergen, inzetbaar in West en Midden Nederland
- 30 Natres bataljon onder 13 Lichte Brigade te Oirschot, inzetbaar in Zuid Nederland
Geschiedenis
De Koninklijke Landmacht werd op 9 januari 1814 opgericht, echter dateren de wortels van het leger terug tot het jaar 1572, toen het Staatse leger het geboortelicht zag. Hiermee is de landmacht een van de oudste staande legers ter wereld. De landmacht vocht in de Napoleontische oorlogen, de Tweede Wereldoorlog, de Politionele acties, Koreaoorlog en stond zij aan zij met NAVO-bondgenoten aan de West-Duitse grens tijdens de Koude Oorlog. Ook vocht de landmacht sinds het einde van de Koude Oorlog in de Irakoorlog en Afghanistanoorlog, en werd er bijgedragen aan meerdere VN-vredesmissies als UNIFIL in Libanon, UNPROFOR in Bosniƫ-Herzegovina en MINUSMA in Mali.